Przedsiębiorcy łączą siły na rzecz Czystego Powietrza

Program Czyste Powietrze to kluczowy instrument wsparcia dla właścicieli domów jednorodzinnych, umożliwiający uzyskanie dotacji na wymianę źródła ogrzewania oraz termomodernizację budynku. Po wykryciu licznych nieprawidłowości w rozliczaniu wniosków, Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (NFOŚiGW) pod koniec listopada 2024 roku wstrzymał nabór wniosków. Nowa odsłona Czystego Powietrza powraca 31 marca 2025 r. Zmiany w programie mają zapewnić jego skuteczniejsze działanie i eliminację nadużyć, które do tej pory stanowiły duży problem.

Rozliczanie wniosków – aktualny stan

Obecnie wojewódzkie fundusze ochrony środowiska, odpowiedzialne za przyjmowanie i rozliczanie wniosków, borykają się z ogromnym zaległościami. Po decyzji o wstrzymaniu programu do funduszy zaczęły masowo spływać wnioski o rozliczenie dotacji. W niektórych przypadkach liczba takich dokumentów wzrosła nawet czterokrotnie. W wyniku intensywnych kontroli wykryto wiele nieprawidłowości, głównie zawyżanie kosztów inwestycji i dopisywanie niewykonanych prac. 

Tego typu działania narażały zarówno fundusze publiczne, jak i beneficjentów programu na straty, co podważyło zaufanie do całego systemu. Skala tych nieprawidłowości wymagała podjęcia zdecydowanych działań w celu ochrony interesów zarówno beneficjentów programu, jak i uczciwych firm działających w branży. 

Trwają prace nad nową odsłoną programu Czyste Powietrze

Zmiany w programie Czyste Powietrze mają zapewnić jego skuteczniejsze działanie i eliminację nadużyć, które do tej pory stanowiły duży problem. Kluczowe reformy w programie wprowadzą mi.n. obowiązek wypłaty zaliczki na konto beneficjenta czy limity dotacji na poszczególne kategorie kosztów. Inwestycje będą musiały osiągnąć określony standard energetyczny. Proces składania wniosków i wypłat dotacji zostanie uproszczony i przyspieszony. Dodatkowo, zwiększone zostaną kontrole firm i beneficjentów, aby zapobiec nadużyciom.

Aby ułatwić beneficjentom korzystanie z programu, NFOŚiGW wprowadzi operatorów, którzy będą ich wspierać na każdym etapie – od złożenia wniosku po rozliczenie dotacji. Na początku funkcję tę będą pełnić gminy, których nabór ruszy w przyszłym tygodniu. W drugim kwartale 2025 roku operatorami mogą zostać także organizacje pozarządowe, prywatne firmy lub banki. Obowiązkowe wsparcie operatorów będzie dotyczyć beneficjentów trzeciej grupy, czyli tych, którzy kwalifikują się do najwyższego poziomu dotacji.

Biznes jednoczy się na rzecz uczciwego rynku

Przedsiębiorcy działający w sektorze OZE postanowili połączyć siły, tworząc Związek Pracodawców Czystego Powietrza (PCP). Głównym celem tej inicjatywy jest zapewnienie stabilności i transparentności programu Czyste Powietrze, a także ochrona beneficjentów przed nieuczciwymi praktykami. Organizacja skupi się na zrzeszaniu rzetelnych firm, które przestrzegają najwyższych standardów jakości i etyki, co przełoży się na realną poprawę jakości powietrza oraz efektywność energetyczną budynków w Polsce. Dzięki wspólnym działaniom przedsiębiorców możliwe będzie skuteczniejsze monitorowanie i optymalizacja programu, a także efektywna współpraca z instytucjami odpowiedzialnymi za jego realizację.

Samoregulacja w branży

Jak podkreśla Dawid Zieliński, prezes Columbus, jednym z kluczowych elementów powodzenia programu jest wewnętrzna kontrola jakości w branży. Przedsiębiorcy, którzy na co dzień realizują inwestycje, najlepiej wiedzą, jakie wyzwania napotykają na drodze do skutecznej termomodernizacji. Samoregulacja i wewnętrzne standardy jakości pozwalają nie tylko na zwiększenie efektywności działań, ale także na eliminację nieuczciwych praktyk, które mogą opóźniać proces i negatywnie wpływać na jego efektywność.

Więcej w artykule „Ostra weryfikacja programu Czyste Powietrze. Firmy wykonawcze muszą korygować wnioski” na Portalu XYZ

Zwiększony budżet programu

W związku z rosnącymi potrzebami, budżet programu wzrósł o około 25 mld zł i wynosi obecnie 128 mld zł. NFOŚiGW liczy na uzyskanie 10 mld zł z Funduszu Modernizacyjnego – decyzja w tej sprawie ma zapaść do 1 kwietnia 2025 r. Dodatkowe finansowanie pochodzi z Krajowego Planu Odbudowy, Funduszy Europejskich na Infrastrukturę, Klimat, Środowisko (FEnIKS) oraz środków krajowych. W przyszłości wsparcie może zapewnić także unijny Społeczny Fundusz Klimatyczny, który ma ruszyć w 2026 r.

Dzięki zwiększonemu budżetowi, możliwe będzie dotarcie do szerszego grona beneficjentów, a także szybsza realizacja inwestycji. Dodatkowe środki pozwolą także na zwiększenie zakresu wsparcia dla osób i rodzin o niższych dochodach, co sprawi, że program stanie się bardziej dostępny i sprawiedliwy. Zwiększenie finansowania ma również kluczowe znaczenie w kontekście długofalowych celów związanych z poprawą jakości powietrza oraz walką ze smogiem, wspierając jednocześnie rozwój zielonej gospodarki w Polsce.

Chcesz mieć pewność, że Twoja inwestycja jest bezpieczna i zgodna z programem Czyste Powietrze? Skontaktuj się z nami i zrealizuj termomodernizację swojego domu z rzetelnym partnerem!