Autokonsumpcja fotowoltaiki – 7 pomysłów na jej zwiększenie w 2025

Wprowadzenie net-billingu, czyli systemu wartościowego rozliczenia nadwyżki energii wyprodukowanej przez prosumenta, ma być zachętą dla większej autokonsumpcji energii z fotowoltaiki. Po zmianach, właściciel instalacji PV ma być aktywnym użytkownikiem rynku, który nie tylko wytwarza energię we własnej elektrowni, ale potrafi nią zarządzać i optymalizować jej zużycie.

System został tak skonstruowany, by maksymalizacja bieżącego zużycia była jeszcze bardziej korzystna, niż w systemie net-meteringu. Celem jest m.in. ograniczenie lokalnych przeciążeń sieci, spowodowanych przesyłem dużej ilości energii, z wielu instalacji PV na raz (w godzinach szczytowej produkcji). Przedstawiamy kilka sprawdzonych sposobów, które pozwolą zwiększyć poziom autokonsumpcji, a tym samym opłacalność fotowoltaiki.

Ten artykuł:

• zawiera wideo, które ukazuje, jak zwiększyć autokonsumpcję z fotowoltaiki;
• przedstawia dodatkowo listę pomysłów na zwiększenie autokonsumpcji.

Co to jest autokonsumpcja energii z fotowoltaiki?

Energia wygenerowana przez instalację fotowoltaiczną najpierw zasila wszystkie pracujące urządzenia w domu. Następnie, to co nie zostanie wykorzystane czyli nadwyżka, trafia do sieci. Autokonsumpcja energii elektrycznej z instalacji fotowoltaicznej określa jaka jej część zużywana jest „na bieżąco”, a więc nie musi być oddawana do sieci.

Zwiększenie autokonsumpcji z fotowoltaiki pozwala na…?

• ograniczyć przesył nadwyżek do sieci, a tym samym zmniejszyć straty,
• zwiększyć swoją niezależność energetyczną,
• obniżyć rachunki za prąd,
• skrócić czas zwrotu inwestycji.

Jaka jest średnia autokonsumpcja fotowoltaiki?

Potrzeby każdego domu są nieco inne, szacuje się jednak, że w przypadku standardowego gospodarstwa domowego, autokonsumpcja, czyli bieżące zużycie wyprodukowanego przez fotowoltaikę prądu, wynosi 20-30%. Pozostała część trafia do sieci.

Co dzieje się z nadwyżkami energii?

Mówiąc o autokonsumpcji warto przypomnieć co dzieje się z nadwyżkami energii, które nie zostaną zużyte na bieżąco, tylko trafią do sieci. 

• System opustów (net-metering)

Prosumenci, którzy zgłosili wniosek do OSD o przyłączenie mikroinstalacji do 31 marca 2021 r. i korzystają z systemu opustów (net-metering) oddają nadwyżki niewykorzystanej energii do sieci, skąd mogą ją potem odebrać – za każdy wprowadzony do sieci 1 kWh nadwyżki prądu zakład energetyczny oddaje 80% energii przy mikroinstalacjach do 10 kWp lub 70% przy instalacjach o mocy 10-50 kWp.

• Net-billing

Właściciele instalacji zgłoszonych po 1 kwietnia 2022 roku odsprzedają swoje nadwyżki do sieci oraz nabywają energię po cenach rynkowych w okresach, gdy jej potrzebują. Dodatkowo, za zakupioną energię muszą zapłacić także opłatę dystrybucyjną, opłatę OZE, VAT i akcyzę. 

Jak zwiększyć autokonsumpcję z fotowoltaiki?

Zwiększenie poziomu autokonsumpcji fotowoltaiki nie polega na zwiększeniu zużycia energii, ale na inteligentnym zaplanowaniu zużycia. Jak się okazuje, nawet dzięki niewielkim zmianom nawyków możesz znacząco wpłynąć na swoje rachunki. 

1. Dobre planowanie

W miarę możliwości zaplanuj sobie wykonywanie prac domowych które wiążą się z zużyciem prądu, w godzinach gdy produkcja jest największa. Pranie, prasowanie, czy coraz bardziej popularne pieczenie chleba możesz zaplanować np. na sobotę, w godzinach kiedy produkcja energii jest największa.  

2. Sterowanie pracą urządzeń elektrycznych w domu

Wiele z domowych urządzeń, które zużywają duże ilości energii mogą pracować bez naszej obecności. W ten sposób możemy załączać zmywarkę, suszarkę, pralkę, odkurzacz a nawet automatyczną kosiarkę. Wszystkie te rzeczy możemy zaprogramować w ten sposób, by działały w godzinach największej produkcji, czyli wtedy kiedy zazwyczaj jesteśmy w pracy. Podobnie jest z pojemnościowymi podgrzewaczami wody, które potrafią utrzymać wysoką temperaturę przez kilkanaście godzin. Ustawienie timera podgrzewacza na godziny szczytowej produkcji prądu, pozwoli wykorzystać darmową energię ze słońca do ogrzewania wody. 

3. Prąd z fotowoltaiki do ogrzewania

Dobrym pomysłem na autokonsumpcję prądu z fotowoltaiki jest ogrzewanie i chłodzenie. Osoby posiadające np. pompę ciepła mogą zaprogramować jej czas pracy tak aby w sezonie grzewczym ogrzewała, a latem schładzała dom gdy produkcja prądu jest największa. W nowoczesnych, dobrze izolowanych budynkach, oszczędniej jest utrzymywać stałą komfortową temperaturę przez cały czas, niż wyłączać całkowicie ogrzewanie na czas naszej nieobecności. 

4. Magazyn energii 

Poziom autokonsumcji prądu z fotowoltaiki można zwiększyć dzięki narzędziu jakim jest magazyn energii. Nie zużyta na bieżąco energia, zamiast do sieci trafia do domowego akumulatora. W okresie wzmożonego zapotrzebowania lub braku produkcji (np. noc), można z niej skorzystać.  

5. Zamień gaz na prąd

Masz kuchenkę lub piekarnik na gaz? A może podgrzewasz wodę do kąpieli piecykiem gazowym? Zamień urządzenia na te zasilane prądem. Nie tylko zwiększysz autokonsumpcję prądu z fotowoltaiki, ale także bezpieczeństwo swojej rodziny. 

6. Ładowanie samochodu elektrycznego

Mimo, że największa produkcja energii przypada w czasie gdy większość właścicieli jest w pracy, samochód elektryczny może przyczynić się do zwiększenia autokonsumpcji. Pojazd można ładować po południu, lub w weekendy. Dzięki profesjonalnej ładowarce znacznie przyspieszysz ten proces i będziesz w stanie chociaż częściowo naładować baterię darmową energią.

7. Ładowanie innych urządzeń

Coraz więcej domowych urządzeń czy elektronicznych gadżetów ma wbudowane akumulatory. Możesz nastawić je do ładowania, kiedy wychodzisz z domu np. za pomocą inteligentnego gniazdka sterowanego smartfonem. Dzięki temu niewielkiemu urządzeniu możesz kontrolować dostarczanie energii elektrycznej, a także zaplanować harmonogram włączania i wyłączania. Zanim zainwestujesz w smart-plug sprawdź jakie zabezpieczenia oferuje producent. Ważne jest by miało system wykrywania zwarć i automatycznie odcinało zasilanie, chroniąc sieć przed przepięciami. 

Podsumowując, by zwiększanie autokonsumpcji energii było opłacalne niezbędne jest przesunięcie pracy urządzeń elektrycznych na okres zwiększonej produkcji energii ze słońca. Dobrym rozwiązaniem jest też wymiana urządzeń na zasilane prądem. Dzięki temu można skutecznie zagospodarować nadwyżki energii podnosząc tym samym opłacalność fotowoltaiki.