7 września 2023 r. weszła w życie nowelizacja ustawy Prawa Energetycznego. Nowela wprowadza szereg zmian dotyczących zarówno odbiorców energii, jak i wytwórców energii z OZE. Nowe rozwiązania dostosowują polskie przepisy do unijnych uregulowań. W ramach zmian uproszczono dotychczasowe procedury, ale także wprowadzono nowości. Taryfy dynamiczne, linie bezpośrednie i internetowa porównywarka ofert sprzedawców energii to tylko niektóre z poruszonych kwestii. Jakie najważniejsze zmiany w sektorze energetycznym wprowadziła nowelizacja?
Internetowa porównywarka ofert
Po pierwsze, są dobre wiadomości dla konsumentów – znowelizowana ustawa zakłada stworzenie internetowej platformy do porównywania ofert od różnych dostawców energii elektrycznej. Porównywarka dedykowana jest dla gospodarstw domowych i mikroprzedsiębiorstw. Platforma ma umożliwić użytkownikom bezpłatne porównanie wszystkich dostępnych na rynku ofert energii elektrycznej oraz analizę ich zalet i wad w jednym miejscu online. Dzięki temu wybór odpowiedniej, dopasowanej do własnych potrzeb oferty będzie znacznie prostszy, a ryzyko podpisania niekorzystnej umowy zostanie zminimalizowane.
Aby zapewnić aktualność informacji, sprzedawcy energii elektrycznej mają obowiązek przesłać zaktualizowaną ofertę w ciągu siedmiu dni od wprowadzenia zmian. Dla tych, którzy nie spełnią tego obowiązku, przewidziane są kary.
Obywatelska społeczność energetyczna (OSE)
Wprowadzenie OSE stanowi podstawę rozwoju energetyki obywatelskiej, która ze względu na liczne korzyści, od lat cieszy się dużą popularnością na zachodzie. Głównym celem utworzenia obywatelskiej społeczności energetycznej jest umożliwienie odbiorcom końcowym energii elektrycznej aktywnego uczestnictwa w procesie wytwarzania i dzielenia tej energii z innymi odbiorcami. Rozwiązanie ma zapewnić członkom społeczności dostęp do tańszej energii elektrycznej.
Przedmiotem działalności OSE może być wytwarzanie, dystrybucja, sprzedaż, zużywanie, agregacja lub magazynowanie energii, a także świadczenie usług w zakresie efektywności energetycznej, ładowania pojazdów elektrycznych lub świadczenie innych usług energetycznych swoim członkom lub udziałowcom. Jednocześnie odbiorca przystępujący do OSE zachowuje pełnię praw konsumenckich.
Członkami obywatelskiej społeczności energetycznej mogą być, niezależnie od miejsca zamieszkania lub siedziby, różne podmioty, włączając w to osoby fizyczne, jednostki samorządu terytorialnego, małe i średnie przedsiębiorstwa (MŚP), a także duże przedsiębiorstwa. Obejmuje to również te firmy, które prowadzą działalność wyłącznie w sektorze energetycznym.
Rozwiązanie będzie dostępne od sierpnia 2024 r.
Ceny dynamiczne
Od sierpnia 2024 r. odbiorcy będą mogli zawrzeć z każdym sprzedawcą, który obsługuje ponad 200 tys. odbiorców, umowę z cenami dynamicznymi. Cena energii będzie zmienna w zależności od cen na rynkach energii elektrycznej, w szczególności na rynkach dnia następnego i dnia bieżącego.
By skorzystać z takiej oferty odbiorca musi mieć zainstalowany licznik zdalnego odczytu. Wejście w życie ceny dynamicznej jest więc powiązane z momentem zainstalowania takich liczników, uruchomienia systemów zdalnego odczytu oraz Centralnego Systemu Informacji Rynku Energii. Dzięki tym systemom możliwe będzie porównanie cen i szybkie reagowanie na zmieniające się stawki.
Co istotne, sprzedawcy energii stosujący umowy z ceną dynamiczną zostaną zobowiązani do informowania odbiorców o kosztach i korzyściach, a także o ryzykach związanych z takimi umowami.
Zmiana sprzedawcy energii w 24 godziny
Od lipca 2025 r. odbiorcy indywidualni zyskają możliwość zmiany sprzedawcy energii elektrycznej w czasie nieprzekraczającym 24 godzin. Proces będzie zautomatyzowany, co ułatwi i znacznie przyśpieszy zmianę.
Wyłącznie umowy kompleksowe
Nowelizacja wprowadza również, że od lutego 2024 r. dostawcy paliw gazowych i energii elektrycznej mogą zawierać z odbiorcami wyłącznie umowy kompleksowe. Do tej pory istniała opcja zawierania odrębnych umów na sprzedaż i dostawę, od lutego nie będzie już tej możliwości.
Linie bezpośrednie
Dobra zmiana również dla przedsiębiorców! Przepisy dotyczące linii bezpośrednich doczekały się nowelizacji, co oznacza, że budowa tego systemu w końcu jest możliwa.
Linia bezpośrednia, jak sama nazwa wskazuje, umożliwia bezpośrednie połączenie źródła energii np. farmy fotowoltaicznej z odbiorcą. Dotychczas linia bezpośrednia była dostępna po uzyskaniu zgody Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki. Odbiorca mógł ją uzyskać wyłącznie kiedy wykazał, że nie może zaspokoić swojego zapotrzebowania na energię za pośrednictwem Krajowego Systemu Elektroenergetycznego. W praktyce oznaczało to, że URE nie może wydać zgody jeśli odbiorca jest już przyłączony do sieci lub może się do sieci przyłączyć. W tej formie ustawa wykluczała możliwość uzyskania zgody na budowę linii bezpośredniej.
Zgodnie z nowymi przepisami, uruchomienie linii bezpośredniej jest teraz możliwe bez konieczności uzyskiwania zgody Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki (URE). Wystarczy jedynie dokonać wpisu do wykazu takich linii. Regulator dokona wpisu na podstawie zgłoszenia od podmiotu planującego budowę linii bezpośredniej. Zgłoszenie musi zawierać informacje dotyczące parametrów linii oraz ekspertyzę dotyczącą wpływu tej linii, urządzeń, instalacji lub sieci do niej przyłączonych na Krajowy System Elektroenergetyczny.
Podmioty korzystające z linii bezpośrednich będą obciążone opłatami, w tym m.in. opłatą solidarnościową, która pokrywa koszty stałe nieobjęte innymi składnikami taryfy.
Więcej o liniach bezpośrednich na naszym blogu – Linie bezpośrednie – kolejny krok w kierunku transformacji energetycznej
Agregatorzy i usługi elastyczności
Nowelizacja wprowadza także możliwość łączenia wielkości mocy lub energii elektrycznej oferowanej przez odbiorców, wytwórców energii elektrycznej lub posiadaczy magazynów energii elektrycznej, w celu sprzedaży energii elektrycznej, świadczenia usług systemowych lub usług elastyczności na rynkach energii elektrycznej.
Usługi elastyczności to usługi świadczone na rzecz OSD przez agregatora lub przez użytkowników systemu w celu zapewnienia bezpieczeństwa i zwiększenia efektywności rozwoju systemu dystrybucyjnego, w tym zarządzania ograniczeniami sieciowymi w sieci dystrybucyjnej elektroenergetycznej, z wyłączeniem koordynowanej sieci 110 kV.
Partnerski handel energią z OZE (peer-to-peer, P2P)
Dzięki nowelizacji prawa, wytwórcy energii elektrycznej w instalacjach prosumenckich będą mogli sprzedać nadwyżki wytworzonej energii elektrycznej użytkownikom systemu bezpośrednio lub za pośrednictwem strony trzeciej, tj. agregatora.
Umowy w ramach P2P mają być zawierane, rozliczane i rozwiązywane z wykorzystaniem dedykowanej platformy internetowej. Jej zadaniem jest zautomatyzowanie transakcji i płatności bezpośrednio między stronami tych umów albo za pośrednictwem strony trzeciej (agregatora).
Zmiany otwierają drzwi na nowe możliwości i dostosowują polską energetykę do standardów unijnych, co więcej promują innowacje i bardziej zrównoważony sposób produkcji i konsumpcji energii. Dzięki tym regulacjom zyskuje każdy – zarówno odbiorca indywidualny, przedsiębiorca jak i krajowy system energetyczny.
