31 marca 2021 r. wystartowała druga odsłona programu „Stop Smog”, który jest wsparciem działań na rzecz poprawy jakości powietrza. Program dotyczy przedsięwzięć niskoemisyjnych, realizowanych przez gminy na obszarach, gdzie obowiązują tzw. uchwały antysmogowe. Na wymianę pieców przeznaczono do tej pory 180 miliony złotych. Obecnie budżet wynosi już do 698 mln złotych. Pieniądze trafią do gmin, które następnie dofinansują wymianę pieców wśród najuboższych mieszkańców. Dotacja oprócz wymiany kotła na bardziej ekologiczny, obejmuje także montaż fotowoltaiki czy pompy ciepła.
“Stop Smog” – budżet programu
Okres wdrażania programu „Stop Smog” jest przewidziany na lata 2019-2028 r. Do tej pory na jego realizację przeznaczono 180 mln zł, z czego wykorzystano ponad 37 mln zł. W 2021 roku do rozdysponowania zostało 142 mln zł. Aktualnie budżet programu wynosi do 698 mln złotych.
“Stop Smog” – wnioskodawcy programu
Wnioskodawcą w programie „Stop Smog” może być gmina, związek międzygminny, powiat, związek metropolitalny w województwie śląskim na których obszarze obowiązuje tzw. uchwała antysmogowa. Wnioskodawcy mogą uzyskać do 70% dofinansowania kosztów inwestycji. Pozostałe 30% stanowi ich wkład własny.
Wartości dofinansowania kształtują się następująco:
- w przypadku gmin do 100 tys. mieszkańców do 70% współfinansowania,
- w przypadku gmin powyżej 100 tys. mieszkańców poniżej 70 % współfinansowania,
Średni koszt realizacji przedsięwzięcia niskoemisyjnego w jednym budynku, a w przypadku budynku o dwóch lokalach – w jednym lokalu, nie może przekroczyć 53 000 zł.
“Stop Smog” – kto może otrzymać dotację?
Dotację z programu “Stop Smog” mogą otrzymać najubożsi mieszkańcy gminy, którzy są właścicielami lub współwłaścicielami budynków mieszkalnych jednorodzinnych i nie stać na wymianę starych i nieekologicznych źródeł ciepła. Warunkiem jest by miesięczny dochód,
na jednego członka gospodarstwa domowego nie przekraczał 175% kwoty najniższej emerytury w gospodarstwie jednoosobowym i 125% tej kwoty w gospodarstwie wieloosobowym.
Na co dotacja z “Stop Smog”?
Dotacja obejmuje realizację przedsięwzięć w budynkach mieszkalnych jednorodzinnych polegających na:
- wymianie lub likwidacji wysokoemisyjnych źródeł ciepła na niskoemisyjne,
- termomodernizacji – m.in. wymiana stolarki okiennej i drzwiowej, docieplenie ścian, przegród,
- podłączeń do sieci ciepłowniczej lub gazowej,
- zapewnieniu budynkom dostępu do energii z instalacji OZE – np. fotowoltaika, pompa ciepła,
- zmniejszeniu zapotrzebowania budynków mieszkalnych jednorodzinnych na energię dostarczaną na potrzeby ich ogrzewania i podgrzewania wody użytkowej.
Kwota dotacji z programu “Stop Smog”
Dofinansowanie ma formę bezzwrotnej dotacji do 100% kosztów przedsięwzięcia. Średni koszt realizacji niskoemisyjnych inwestycji w jednym budynku, a w przypadku budynku o dwóch lokalach – w jednym lokalu, nie może przekroczyć 53 tys. zł.
Okres realizacji przedsięwzięcia
Przedsięwzięcie w ramach programu “Stop Smog” należy zrealizować:
- do 3 lat od daty zawarcia porozumienia, w przypadku realizacji przedsięwzięć niskoemisyjnych w liczbie nie większej niż 2% łącznej liczby budynków mieszkalnych jednorodzinnych na obszarze gminy
- do 4 lat od daty zawarcia porozumienia, w przypadku realizacji przedsięwzięć niskoemisyjnych w liczbie większej niż 2% łącznej liczby budynków mieszkalnych jednorodzinnych na obszarze gminy.
Zmiany w programie
Wejście w życie ustawy z 28 października 2020 r. o zmianie ustawy o wspieraniu termomodernizacji i remontów oraz niektórych innych ustaw, wprowadziło ułatwienia w dostępie do programu „Stop Smog”. Są to przede wszystkim:
- umożliwienie związkom międzygminnym i powiatom aplikowania do programu w roli koordynatora kilku gmin;
- wydłużenie z 3 do 4 lat okresu realizacji porozumienia;
- dopuszczenie możliwości realizacji przedsięwzięć niskoemisyjnych również w budynkach będących w zasobach mieszkaniowych gminy;
- wyposażenie gmin w narzędzia umożliwiające weryfikację danych osób ubiegających się o udział w programie;
- poprawę niektórych warunków udziału mieszkańców w programie;
- rozszerzenie katalogu kosztów kwalifikowanych m.in. o instalacje OZE;
- zniesienie obowiązku sporządzania przez samorządy gminne programów niskoemisyjnych;
- zmniejszenie minimalnej liczby budynków jednorodzinnych umożliwiającej aplikowanie do programu (z 2% do 1% lub 20 budynków);
- zmniejszenie z 50% na 30% wymaganej redukcji zapotrzebowania na ciepło grzewcze;
- skrócenie z 10 do 5 lat okresu po zakończeniu porozumienia dla działań i zobowiązań gminy oraz beneficjenta.
„Stop Smog” – jakie gminy?
Zainteresowanie przystąpieniem do programu jest duże. W pierwszej edycji programu porozumienie w programie „Stop smog” podpisało siedem gmin: Skawina, Sucha Beskidzka, Pszczyna, Niepołomice, Tuchów, Sosnowiec, Rybnik. W obecnym naborze wniosków, patrząc na dostępną alokację środków finansowych, z programu może skorzystać kolejnych 70 gmin.
