Wzrost zainteresowania fotowoltaiką w ostatnich latach sprawił, że wiedza na jej temat wśród społeczeństwa jest już bardzo duża. Wciąż jednak krążą mity na temat bezpieczeństwa fotowoltaiki w kontekście zagrożenia pożarowego czy jej wpływu na środowisko lub zdrowie ludzi. Co jest prawdą a co nie? Co wpływa na bezpieczeństwo instalacji fotowoltaicznej i czy jest się czego obawiać decydując się na własną elektrownie słoneczną?
Fotowoltaika – zagrożenie pożarowe
Fotowoltaika, szczególnie jeśli jest poprawnie zaprojektowana i zamontowana oraz wykonana z dobrej jakości komponentów to bardzo bezpieczny system. Pożary wywołane zwarciem w instalacji fotowoltaicznej stanowią jedynie promil (jedną dziesiątą procenta) wszystkich pożarów. Według badań przeprowadzonych w 2015 roku w Niemczech przez TÜV Rheinland i Instytut Systemów Energetyki Słonecznej im. Fraunhofera na 1,3 mln domów jednorodzinnych z fotowoltaiką pożary fotowoltaiki wystąpiły tylko w 210 przypadkach co stanowi 0,016%.
Niewielka liczba zarejestrowanych przypadków pokazuje, że zagrożenie pożarowe systemu fotowoltaicznego jest bardzo niskie. Nie należy go jednak bagatelizować. Przyczyny pożarów fotowoltaiki to głównie:
- błędy podczas montażu – np. źle zaciśnięte złączki, nieodpowiednio poprowadzone przewody, instalacja falownika na łatwopalnych materiałach,
- nieprawidłowo zaprojektowany system – np. za małe przekroje żył przewodów do zbyt dużej liczby połączeń równoległych,
- nieprawidłowo wykonane uziemienie,
- niskiej jakości, niedopasowane komponenty jak np. złączki MC4,
- awarie spowodowane złym stanem domowej instalacji elektrycznej,
- brak odpowiednich zabezpieczeń.
Czy da się zabezpieczyć fotowoltaikę przed pożarem?
Jak już wspomnieliśmy, przyczyną pożarów domu niezwykle rzadko jest fotowoltaika. Zagrożenia nie można jednak całkiem wyeliminować ponieważ nie da się przewidzieć zjawisk atmosferycznych, można je jednak ograniczyć do minimum. Jak?
Oto kilka wskazówek:
- Instalator – wybierz firmę z doświadczeniem, która wie jak powinien wyglądać prawidłowy montaż oraz ma skuteczne rozwiązania na to by zabezpieczyć instalację przed potencjalnym ryzykiem. Firma z długoletnim stażem posiada także swoich przeszkolonych monterów, którzy nie są przypadkowymi instalatorami fotowoltaiki.
- Komponenty – postaw na wysokiej jakości moduły i inwerter z funkcją AFCI, umożliwiającą wykrywanie i przerwanie łuku elektrycznego. Zwróć uwagę także na inne elementy instalacji jak przewody solarne i złączki, te z pozoru mało ważne komponenty mają wpływ na bezpieczeństwo całego systemu.
- Zabezpieczenia – standardem są osobne rozdzielnie zabezpieczeń AC i DC oraz rozdzielnice DC z fabrycznie zamontowanymi przewodami i ogranicznikami przepięć, do tego pełne uziemienie zarówno konstrukcji jak i samych modułów fotowoltaicznych.
- Dodatkowe opcje – prewencja przede wszystkim! Jeśli masz możliwość dobrania dodatkowych zabezpieczeń, warto to przemyśleć. Uzupełniające elementy ochronne np. taśmy samogaszące montowane w skrzynkach elektrycznych czy na złączach MC4 to niewielki koszt w porównaniu do całego systemu, a mogą uchronić Twoją instalację przed pożarem.
Czy fotowoltaika na dachu jest bezpieczna?
Fotowoltaika na dachu to najpopularniejsze rozwiązanie. Instalacja zamontowana na budynku nie dość, że jest wysoce wydajna to także nie wymaga dodatkowego miejsca np. terenu w ogrodzie. Jak już wspomnieliśmy, prawidłowo zamontowana, z wykorzystaniem najwyższych jakości komponentów nie stwarza zagrożenia pożarowego. Prawidłowy montaż z wykorzystaniem systemu dostosowanego do pokrycia dachowego oraz zachowanie odpowiednich odstępów od kalenicy i krawędzi dachu powoduje, że nie ma również zagrożenia przed działaniem silnego wiatru.
Czy fotowoltaika jest bezpieczna dla zdrowia?
Oczywiście, że tak! Fotowoltaika nie jest szkodliwa dla zdrowia ludzi, zwierząt ani środowiska. Wytwarzanie energii elektrycznej w instalacji fotowoltaicznej nie wiąże się z żadną emisją szkodliwych substancji, systemy PV nie emitują również nadmiernego hałasu. Niewielki hałas emitowany jest przez inwerter, są to jednak dźwięki na tyle ciche, że nie powodują dyskomfortu. Fotowoltaika nie wytwarza też pola elektromagnetycznego, które często, mimo braku dowodów, również uważane jest za szkodliwe dla zdrowia. Farma fotowoltaiczna a zagrożenia dla ludzi? To kolejny mit, który nie ma potwierdzenia w rzeczywistości.
Należy jednak pamiętać, że fotowoltaika służy do wytwarzania energii elektrycznej. Jak w przypadku każdego urządzenia na prąd, może stanowić zagrożenia porażenia. Ryzyko jest jednak minimalne i pojawia się w przypadku gdy montaż został przeprowadzony nieprawidłowo, instalacja uległa uszkodzeniu lub w przypadku samodzielnych “napraw”. Kilka połączonych modułów jest źródłem wysokiego napięcia nawet do 1000 V, które może stanowić zagrożenie.
Pamiętaj – dla własnego bezpieczeństwa, ale także zachowania gwarancji nie wykonuj samodzielnie żadnych działań związanych z “konserwacją” czy “naprawą” instalacji. Gdy zauważysz, że instalacja nie działa prawidłowo skontaktuj się z profesjonalnym serwisem.
Fotowoltaika a środowisko
Czy dla środowiska instalacja fotowoltaiczna również jest bezpieczna? Fotowoltaika to jeden z najkorzystniejszych dla środowiska sposób wytwarzania energii elektrycznej. Podczas produkcji prądu ze słońca, w odróżnieniu od elektrowni konwencjonalnych, nie powstają żadne szkodliwe emisje. Fotowoltaika nie niszczy również krajobrazu, ani nie powoduje hałasu. Do produkcji energii wykorzystuje jedynie słońce czyli energię odnawialną, dzięki czemu nie jest konieczna eksploatacja zasobów naturalnych, których wydobycie ma szereg negatywnych dla środowiska skutków. Energia pozyskana dzięki fotowoltaice zastępuje lub znacznie ogranicza wykorzystanie innych źródeł energii, które poprzez emisję np. gazów cieplarnianych mają niekorzystny wpływ na planetę.
Jedynym aspektem jeśli chodzi o wpływ fotowoltaiki na środowisko jest produkcja komponentów. W ogólnym rozrachunku jest to jednak technologia przyjazna środowisku. Panele mają żywotność ponad 30 lat, a gdy już się zużyją możliwy jest ich recykling. Dzięki coraz to nowszym metodom odzysku surowców, recykling paneli jest skuteczny niemal w 100%.
