Czy fotowoltaika na nowych zasadach się opłaca?

Z dniem 1 kwietnia 2022 roku wprowadzono nowe zasady dotyczące rozliczenia energii dla prosumentów. Zmiana, miała na celu dostosowanie regulacji do zmieniających się warunków rynkowych i potrzeb systemu energetycznego. Dotychczasowy, bardzo korzystny i cieszący się dużą popularnością system opustów został zastąpiony przez net-billing. Jak dokładnie działa nowy system i jakie są jego potencjalne korzyści i wyzwania? Czy opłaca się zakładać fotowoltaikę na nowych zasadach? 

Jak działa fotowoltaika na nowych zasadach?

Nowe regulacje dotyczące fotowoltaiki w Polsce wprowadziły kilka kluczowych zmian w sposobie, w jaki właściciele instalacji słonecznych mogą rozliczać się z energią. Net-billing zastąpił dotychczasowy system net-meteringu, w którym prosument rozliczał się z energii ilościowo. W “starym” systemie za każdą jednostkę energii wprowadzoną do sieci, prosument mógł pobrać 0,8 jednostki energii (lub 0,7 jednostki w przypadku większych instalacji). Net-metering był bardzo korzystny, ponieważ umożliwiał efektywne “magazynowanie” energii w sieci bez dodatkowych kosztów, w tym bez kosztów dystrybucji. 

Net-billing obowiązuje prosumentów, którzy zgłosili przyłączenie do sieci swoich mikroinstalacji po 31 marca 2022 r. W systemie tym nadwyżka wyprodukowanej energii jest sprzedawana do sieci po cenie rynkowej. Właściciele instalacji otrzymują wynagrodzenie za tę energię zgodnie z aktualną rynkową ceną energii elektrycznej, co oznacza, że ich zyski mogą się różnić w zależności od wahań cen na rynku. Środki te nie są wypłacane bezpośrednio, lecz zasilają depozyt prosumenta i mogą być wykorzystane na zakup energii z sieci. Wątpliwości dotyczące opłacalności tej metody rozliczenia wynikają m.in. z różnicy między ceną sprzedaży a ceną zakupu energii oraz z faktu, że prosument ponosi dodatkowe opłaty dystrybucyjne przy zakupie energii. 

Jakie ceny za energię w net-billingu?

Na początku lipca 2024 roku, zgodnie z ustawą o odnawialnych źródłach energii (OZE), prosumenci korzystający z systemu net-billingu przeszli z rozliczeń według średniej ceny miesięcznej energii (RCEm) na cenę RCE. Wartość RCE jest ustalana w 15-minutowych okresach niezbilansowania na podstawie cen z Rynku Dnia Następnego (RDN) na Towarowej Giełdzie Energii. Obecnie TGE nie wdrożyła jeszcze notowań 15 minutowych, prosumentów obowiązuje więc stawka godzinowa. 

Analizując ceny RCE, można zauważyć, że charakteryzują się one znaczną zmiennością. Różnice w stawkach są efektem m.in. zmieniających się warunków pogodowych, które wpływają na generację energii z odnawialnych źródeł, wydajności konwencjonalnych elektrowni czy bieżącego popytu na energię. W okresach dużego zapotrzebowania, np. w czasie upałów lub dużych obciążeń sieci, ceny energii mogą gwałtownie wzrosnąć, zaś w czasie największej produkcji energii, gdy popyt na nią jest niewielki, stawki za kWh mogą spaść nawet poniżej zera! Rozważając te zmienności, warto również uwzględnić globalne i lokalne czynniki ekonomiczne, takie jak ceny surowców, koszty technologii czy trendy w polityce energetycznej, które mogą mieć długoterminowy wpływ na rynek RCE.

Czy opłaca się fotowoltaika na nowych zasadach?

Dopasowana do potrzeb energetycznych domu, fotowoltaika jest zawsze opłacalnym rozwiązaniem, także w systemie net-billingu, jednak poziom rentowności może się różnić w zależności od cen energii czy poziomu autokonsumpcji użytkownika. Chcesz zwiększyć opłacalność fotowoltaiki na nowych zasadach? To możliwe, jednak ważne jest najpierw zrozumienie, jak te czynniki mogą wpłynąć na zwrot z inwestycji.

W systemie net-billingu, energia niewykorzystana na bieżąco jest sprzedawana do sieci po cenach rynkowych. Wysokie ceny energii mogą zwiększyć dochód ze sprzedaży nadwyżek, co potencjalnie poprawia opłacalność instalacji. Z kolei niższe stawki mogą wpłynąć negatywnie na rentowność. Warto pamiętać, że czasami ceny energii mogą być zerowe lub nawet ujemne. Oznacza to, że za sprzedaż energii przy zerowej cenie prosument nie otrzyma wynagrodzenia, a przy cenie ujemnej, choć nie będzie musiał płacić za energię sprzedaną do sieci, to nadal nie dostanie za nią żadnej zapłaty. Im częściej takie sytuacje będą się zdarzać, tym rentowność systemu fotowoltaicznego może ulec pogorszeniu, a czas zwrotu z inwestycji może się wydłużyć. 

Kolejnym istotnym aspektem jest poziom autokonsumpcji, czyli procent energii wyprodukowanej przez instalację, który jest wykorzystywany na bieżąco. Im wyższy jest ten poziom, tym mniej energii prosument musi kupować z sieci, co bezpośrednio przekłada się na większe oszczędności na rachunkach za prąd. W przeciętnym gospodarstwie domowym, średnia autokonsumpcja nie przekracza zazwyczaj 30%. Oznacza to, że około 70% wyprodukowanej energii jest oddawane (sprzedawane) do sieci. Gospodarstwo domowe w momencie gdy fotowoltaika nie produkuje prądu, lub jest go za mało, musi dokupić brakującą energię od dostawców zewnętrznych. Taki zakup często wiąże się z wyższymi kosztami jednostkowymi oraz dodatkowymi opłatami za dystrybucję. W rezultacie, niska autokonsumpcja może prowadzić do większych wydatków na energię i obniżać opłacalność inwestycji. 

Jak zwiększyć opłacalność fotowoltaiki w net-billingu?

Wciąż masz wątpliwości – nowe zasady fotowoltaiki – czy się opłaca? Zastosowanie strategii zwiększających własne zużycie, takich jak instalacja magazynów energii oraz inteligentnych systemów zarządzania energią HEMS, może znacznie poprawić rentowność systemu i obniżyć Twoje rachunki za energię. Dzięki tym rozwiązaniom możliwe jest:

• Zwiększenie wykorzystania własnej energii – magazyny energii pozwalają przechowywać nadwyżki energii wyprodukowanej w ciągu dnia, która normalnie zostałaby sprzedana do sieci. Dzięki temu można korzystać z tej energii w nocy lub w okresach o niskim nasłonecznieniu, co zmniejsza potrzebę zakupu energii z zewnętrznego źródła i obniża rachunki za prąd.
• Optymalizacja zużycia – inteligentne systemy zarządzania energią mogą monitorować i analizować produkcję i zużycie energii w czasie rzeczywistym, dostosowując wykorzystanie energii w zależności od bieżących potrzeb. Takie systemy mogą automatycznie kierować energię z magazynów do energochłonnych urządzeń lub systemów np. zbiornika wody użytkowej, co zwiększa efektywność energetyczną i zmniejsza koszty.
• Zarządzanie kosztami energii – korzystanie z własnej energii w czasie, gdy ceny rynkowe są wysokie, a także unikanie zakupu energii w godzinach szczytu (taryfa G12, G12w), może prowadzić do znacznych oszczędności. Magazyny energii umożliwiają gromadzenie energii w okresach niższych cen i wykorzystanie jej w okresach wyższych cen.
• Zwiększenie niezależności energetycznej – posiadanie magazynów energii i zaawansowanych systemów zarządzania pozwala na większą niezależność od zewnętrznych dostawców energii i zmniejsza ryzyko związane z wahaniami cen na rynku energii.

Dzięki większemu wykorzystaniu wyprodukowanej energii i mniejszej zależności od sieci, instalacja fotowoltaiczna staje się bardziej opłacalna. Redukcja kosztów związanych z zakupem energii z zewnętrznego źródła oraz optymalizacja jej zużycia przyczyniają się do szybszego zwrotu z inwestycji.

Co zrobić żeby zwiększyć opłacalność fotowoltaiki?

Wciąż, zastanawiasz się – fotowoltaika na nowych zasadach czy się opłaca? Doskonale rozumiemy Twoje obawy – zmienne stawki energii i złożoność rozliczeń mogą budzić wątpliwości. Mamy jednak dla Ciebie alternatywny systemy rozliczeń dla prosumentów, dzięki któremu zyskasz pewność, że fotowoltaika się opłaca. 

Dynamiczne bilansowanie 1:1 – umożliwia stabilne rozliczenie energii z fotowoltaiki. Za każdy 1 kWh energii, który wprowadzasz do sieci, otrzymasz dokładnie 1 kWh energii do odebrania w przyszłości. Do tego możesz liczyć na stałą stawkę za energię pobraną z sieci i możliwość zamienienia nadwyżek, na rabat na opłaty dystrybucyjne. To zapewnia nie tylko przewidywalny zwrot inwestycji, ale także spokój ducha, wiedząc, że Twój budżet jest pod stałą kontrolą.

więcej na: Dynamiczne bilansowanie 1:1

Zainteresowany nowoczesnymi rozwiązaniami energetycznymi dla domu? Chcesz dowiedzieć się więcej o alternatywnych sposobach rozliczeń od Columbus. Skontaktuj się z nami, a nasi eksperci odpowiedzą na wszystkie Twoje pytania i doradzą, jak maksymalnie wykorzystać potencjał odnawialnych źródeł energii. Nie czekaj – zainwestuj w przyszłość swojego domu już dziś.