Fotowotlaika on-grid i off-grid to dwa rodzaje systemów instalacji fotowoltaicznych, które są powszechnie stosowane na świecie. Pierwszy z nich jest zintegrowany z siecią elektroenergetyczną, natomiast drugi nie posiada z nią żadnego połączenia. Zamiast tego system off-grid jest wyposażony w magazyn energii, który gromadzi nadwyżki z fotowoltaiki i umożliwia wykorzystanie ich w późniejszym czasie.
- W jakim systemie opłacalność fotowoltaiki jest największa?
- Dlaczego niektórzy wybierają fotowoltaikę on-grid?
- Ile oszczędności zyskują osoby korzystające z instalacji off-grid?

Fotowoltaika on-grid – czym jest, jak działa
Fotowoltaika on-grid to system fotowoltaiczny, który jest podłączony bezpośrednio do sieci energetycznej. W przeciwieństwie do systemów off-grid (czyli autonomicznych), które działają niezależnie od sieci. W tych drugich potrzebny jest dobry magazyn energii, które pozwalają właśnie na osiągnięcie większych oszczędności. Większych, gdyż nadwyżka wyprodukowanej energii elektrycznej nie jest sprzedawana do sieci energetycznej (i ewentualnie wykupowana, lecz za mniej, niż została doń sprzedana).
Jak działa fotowoltaika off-grid?
System off-grid pozwala na magazynowanie energii, która została wytworzona przez instalację, ale której nie zużyto na bieżące potrzeby. W tym celu fotowoltaika jest połączona z magazynem energii, który służy do przechowywania powstałych nadwyżek. Takie rozwiązanie powoduje, że właściciel instalacji fotowoltaicznej zyskuje niezależność – nie tylko od samej sieci, ale też podwyżek cen energii i awarii prądu.
Instalacja fotowoltaiczna off-grid sprawdzi się w miejscach, gdzie infrastruktura energetyczna jest mało rozwinięta, a podłączenie posesji do sieci jest utrudnione, np. w przypadku budynków położonych wysoko w górach czy domków letniskowych. Nadwyżka energii elektrycznej przechowywana w magazynie energii może zostać wykorzystana, gdy instalacja fotowoltaiczna nie pracuje, np. w nocy.
Oczywiście jest to rozwiązanie, które nie zawsze się sprawdzi. Magazyny energii mają ograniczoną pojemność, a przechowywany prąd może nie pokryć pełnego zapotrzebowania energetycznego danego budynku. Jeśli nieruchomość znajduje się w zacienionym miejscu, np. w okolicy lasu uzyski z fotowoltaiki mogą być niewystarczające, by regularnie zasilać magazyn do zadowalającego poziomu.
Fotowoltaika on-grid nie jest lepsza od hybrydowej
W ostatnim czasie obserwujemy wzrost zainteresowania systemami łączącymi zalety instalacji fotowoltaicznej on-grid i off-grid. Instalacje hybrydowe, bo taka jest ich nazwa, są podłączone do sieci publicznej, ale dodatkowo zawierają magazyn energii.
Jak działa instalacja hybrydowa? Energia produkowana z fotowoltaiki w pierwszej kolejności jest zużywana na potrzeby własne, takie jak zasilanie domowych sprzętów. Ewentualna nadwyżka jest przechowywana w magazynie, a gdy jest on w pełni naładowany, nadprodukcja zostaje sprzedana do zakładu energetycznego.
Porównanie: fotowoltaika on-grid vs off-grid vs hybrydowa
Typ instalacji | Fotowoltaika on-grid | Fotowoltaika off-grid | Fotowolatika hybrydowa |
Podłączenie do sieci | tak | nie | tak |
Magazyn energii | nie | tak | tak |
Rodzaj falownika | sieciowy | hybrydowy | hybrydowy |
Poziom autokonsumpcji | niski | średni | wysoki |
Fotowoltaika on-grid a 3 formy rozliczania fotowoltaiki
W przypadku fotowoltaiki on-grid, energia produkowana przy pomocy paneli fotowoltaicznych jest zużywana na bieżąco, a ewentualne nadwyżki prądu trafiają do zakładu energetycznego. I w tym miejscu zaczyna się kwestia rozliczania energii wytworzonej przez instalację PV podłączoną do sieci.
W Polsce funkcjonują trzy systemy rozliczania nadprodukcji z fotowoltaiki – pierwszy z nich to tzw. net-metering, czyli system opustów, który obejmuje instalacje, dla których wniosek o przyłączenie mikroinstalacji został złożony do 31 marca 2022 r.

Prosumenci, którzy z niego korzystają, mogą odbierać 80% (instalacje do 10 kW) lub 70% (instalacje od 10 do 50 kW) nadwyżek, gdy instalacja nie wytwarza na bieżąco prądu, np. w nocy. By było to możliwe, instalację podłącza się do inwertera zmieniającego prąd stały na zmienny. W przypadku awarii zakładu energetycznego falownik automatycznie odłącza panele fotowoltaiczne, a urządzenia elektryczne znajdujące się w gospodarstwie domowym przestają działać. To kwestia bezpieczeństwa.
Drugi sposób rozliczania fotowoltaiki to net-billing, który obejmuje wszystkie instalacje zgłoszone od 1 kwietnia 2022 r. W tym przypadku nadwyżki energii są sprzedawane po miesięcznej stawce Rynkowej Ceny Energii (RCEm), a prosument kupuje energię po takich samych stawkach jak inne podmioty. Wartość nadprodukcji znajduje się w depozycie prosumenta i może być rozliczana przez 12 miesięcy od dnia ich wprowadzenia.
Trzeci to dynamiczne bilansowanie 1:1 oferowany przez Columbus Energy. Polega na tym, że za każdy 1 kWh energii, który wprowadzasz do sieci, odbierzesz co najmniej tyle samo. Który z tych trzech jest najbardziej opłacalny?
Posłuchaj tego wideo na temat dynamicznego bilansowania 1:1, które trwa 50 sekund. Dotyczy ono właśnie fotowolatiki on-grid i finansowych korzyści, jakie zyskują klienci polskiej firmy fotowoltaicznej – Columbus Energy.
Fotowoltaika on-grid a autokonsumpcja energii z fotowoltaiki
W dobie kryzysu energetycznego oraz ciągle rosnących cen energii, instalacje z magazynami energii zyskują na popularności. Trendowi sprzyjają też wysokie dotacje z programów rządowych, jakie przysługują na ten produkt. Przykładowo, w programie Mój Prąd 6.0 w przypadku połączenia mikroinstalacji fotowoltaicznej i magazynu energii, dofinansowanie do instalacji wyniesie do 7 tys. zł, a do magazynu aż do 16 tys. zł.
Wykorzystanie magazynu energii znacznie zwiększa autokonsumpcję energii z fotowoltaiki (czytaj: Autokonsumpcja energii z fotowoltaiki – 7 sposobów na jej zwiększenie). Przyjmuje się, że w przypadku instalacji fotowoltaicznej on-grid wynosi ona przeciętnie 20-30%. Z kolei po dołączeniu magazynu energii, jej poziom można podnieść do 50-60%. A wydajniejsze wykorzystywanie prądu z fotowoltaiki na własne potrzeby oznacza, że możesz pobierać mniej energii elektrycznej z sieci i jeszcze bardziej zmniejszyć swoje rachunki. To również szybszy zwrot z inwestycji!
Jesteś zainteresowany fotowoltaiką off-grid, czy fotowoltaiką on-grid, a może hybrydową? Skontaktuj się z nami, a eksperci Columbus dobiorą rozwiązanie dopasowane do Twoich potrzeb.
Fotowoltaika off-grid vs on-grid
Cecha / Kryterium | Fotowoltaika off-grid (wyspowy) | Fotowoltaika on-grid (podłączony do sieci energetycznej) |
---|---|---|
Definicja | Brak połączenia z publiczną siecią energetyczną. Pełna niezależność. | Połączony z publiczną siecią energetyczną. Współpraca z siecią. |
Kluczowe komponenty | Panele PV, inwerter off-grid, magazyn energii, regulator ładowania. | Panele fotowoltaiczne, inwerter on-grid (sieciowy). Magazyn energii jest zbędny, ale jego obecność zwiększa poziom autokonsumpcji. |
Rozbudowa o pompę ciepła | Trudniej. Pompa ciepła wymaga dużego zasilania, a sam magazyn energii bywa niewystarczjący. | Łatwo. Instalacja PV zmniejsza koszty ogrzewania pompą ciepła, bo bezpośrednio zasila pompę ciepła do ogrzewania domu. |
Zwiększenie mocy PV | Trzeba zgłaszać, jeśli masz 6,5 kWP do Państwowej Straży Pożarnej (OSP). | Także trzeba zgłaszać do OSP. |
Niezależność od sieci | Pełna niezależność od sieci. Działa nawet podczas awarii sieci. Co nie oznacza, że magazyn energii wystarczy na dostarczenie energii do urządzeń przez kilka dni. Zazwyczaj na 1 dzień. | Brak niezależności. Wymaga sieci. W przypadku awarii sieci, instalacja się wyłącza (falownik potrzebuje zasilania z sieci). |
Magazynowanie energii | Wymagany magazyn energii (baterie) do użytku po zmroku/w dni pochmurne. | Opcjonalny (ale coraz popularniejszy) magazyn energii dla zwiększenia autokonsumpcji. |
Odsprzedaż nadwyżek wyprodukowanej energii przez PV | NIE ma możliwości odsprzedaży energii do sieci. | TAK. W Polsce jest kilka form rozliczania energii z PV. Dzięki nim nadwyżki energii są wysyłane do sieci i rozliczane (np. net-billing). Jednak w ramach dynamicznego bilansowania z gwaranacją 1:1 można za każdy 1 kWh oddany do sieci wykupić dokładnie tyle samo, czyli 1 kWh. |
Formalności | Brak zgłoszenia do Operatora Systemu Dystrybucyjnego (OSD). Zazwyczaj brak pozwoleń (o ile zgodne z Prawem Budowlanym). | Wymagane zgłoszenie do OSD. Brak pozwolenia na budowę dla mocy do 50 kWp (są wyjątki). |
Koszty początkowe | Zazwyczaj wyższe (ze względu na koszt baterii i specyficznego inwertera). | Zazwyczaj niższe (brak konieczności zakupu drogich baterii). |
Opłacalność | Jeśli nie ma dostępu do sieci, to źródło energii staje się koniecznością. Opłacalny tam, gdzie brak dostępu do sieci lub wysokie koszty przyłączenia. Daje pełną niezależność. | Bardzo opłacalny w typowych zastosowaniach domowych, dzięki możliwości sprzedaży nadwyżek i wsparciu programów. |
Dostępność programów wsparcia | Brak. Dotacja „Mój Prąd” jest dla prosumentów z instalacją on-grid). | Możliwość skorzystania z programów rządowych takich, jak dotacja „Mój Prąd” czy ulga termomodernizacyjna). |
Zastosowanie | Ograniczone. Tereny i miejsca z ograniczonym dostępem do infrastruktury energetycznej. Czyli, fotowoltaika na działce ROD, domki letniskowe. | Łatwy dostęp. Domy jednorodzinne, firmy, spółdzielnie mieszkaniowe, gospodarstwa rolne z dostępem do sieci energetycznej. |
Komfort użytkowania | Ograniczony. Zależy od pojemności baterii i zużycia. Wymaga zarządzania energią. Często wymaga agregatu awaryjnego. | Wysoki. Zapewnia ciągłość zasilania (poza awariami sieci). Jednak magazyn energii ratuje w taki sposób, że masz dostęp do energii elektrycznej. Z kolei nadwyżki energii z instalacji PV można wykorzystac do ogrzewania domu za pomocą pompy ciepła. |
Fotowoltaika off-grid – FAQ – odpowiedzi na nierzadkie pytania
Czy instalacja off-grid jest legalna w Polsce?
Tak, instalacja fotowoltaiczna off-grid (czyli wyspowa, niezależna od publicznej sieci elektroenergetycznej) jest w Polsce legalna. Nie ma bowiem przepisów, które zakazywałyby posiadania i użytkowania takiego systemu. Te, w przeciwieństwie do systemów PV on-grid (czyli podłączonych do sieci), nie wymagają zgłaszania do Operatora Systemu Dystrybucyjnego (OSD).
Czy mogę odsprzedawać nadwyżki energii w systemie off-grid?
Nie, fotowoltaika off-grid uniemożliwia odpsrzedawanie nadwyżek energii do publicznej sieci elektroenergetycznej. Dlaczego? Bo instalacja fotowoltaiczna off-grid nie jest fizycznie połączona siecią. To z kolei oznacza, że cała wyprodukowana energia jest zużywana na bieżąco. Ewentulanie magazynowana w magazynie energii. Jeśli taki magazyn jest pełny, a zużycie energii niskie, nadwyżki energii są zazwyczaj marnowane.. Z tego powodu kluczowe w systemach off-grid jest odpowiednie zadbanie o odpowiednią pojemność magazynu energii.