Licznik prądu – jak go odczytać, jakie błędy popełniają właściciele?

Odczyt licznika energii polega na sprawdzeniu zużycia prądu przez gospodarstwo domowe i przekazaniu ich sprzedawcy prądu. Dane z licznika są podstawą do rozliczenia zużycia energii. Jak prawidłowo odczytać licznik standardowy i dwukierunkowy? 

Licznik prądu – co to i po co?

Licznik prądu w domu jest miernikiem, dzięki któremu można określić, ile energii zużywa odbiorca. Na podstawie odczytu licznika sprzedawca energii wystawia rachunek za dany okres rozliczeniowy. Obecnie korzysta się z kilku rodzajów liczników – starsze modele indukcyjne, nowsze elektryczne, a także liczniki dwukierunkowe, przeznaczone dla wytwórców energii z OZE (np. fotowoltaika z magazynem energii). Najnowocześniejsze, inteligentne liczniki pozwalają sprzedawcy energii zdalnie pobrać stan licznika, dzięki czemu odbiorca nie musi przekazywać informacji o swoim zużyciu do firmy energetycznej. 

Licznik dwukierunkowy – dla kogo?

Dwukierunkowy licznik energii czynnej przystosowany jest do pomiaru energii pobranej z sieci i oddanej do sieci. Ten typ licznika stosowany jest w przypadku, gdy odbiorca energii jest jednocześnie jej wytwórcą. Licznik dwukierunkowy stosowany jest najczęściej dla właścicieli czegoś takiego, jak mikroinstalacja fotowoltaiczna. Jest to kluczowe rozwiązanie w systemach prosumenckich, gdzie energia wyprodukowana przez instalacje fotowoltaiczne trafia z powrotem do sieci. Dzięki temu możliwy jest dokładny bilans energii, co pozwala na rozliczenie z zakładem energetycznym. Licznik ten wspiera efektywne zarządzanie energią i zwiększa opłacalność inwestycji w odnawialne źródła energii.

Wymiana licznika na dwukierunkowy

Wymiana licznika na dwukierunkowy jest obowiązkowa od uruchomienia instalacji, należy do obowiązków operatora sieci i jest bezpłatna. By otrzymać nowe urządzenie należy wypełnić wniosek zgłoszeniowy, przygotować dokumentację urządzeń, w tym szkic sytuacyjny i schemat jednokreskowy instalacji. Columbus w ramach kompleksowej usługi, jaką jest montaż instalacji fotowoltaicznej, wykonuje zgłoszenie za Klienta. Zakład energetyczny ma obowiązek w ciągu 30 dni wymienić licznik jednokierunkowy na dwukierunkowy.

Dlaczego jest to takie ważne? Gdyby instalacja została uruchomiona ze standardowym licznikiem, nadwyżki energii wysyłane do sieci zarejestrowane byłyby jako energia pobrana, co w efekcie skutkowałoby wysokim rachunkiem.

Jak wygląda wymiana licznika?

Wymiana licznika energii elektrycznej jest bezpłatna. Przed przystąpieniem do wymiany monter z ZE:

• zapisuje stan zdejmowanego licznika,
• instaluje nowe urządzenie pomiarowe,
• odnotowuje jego stan początkowy,
• zakłada na liczniku plomby zabezpieczające.

Wymiana jest szybka i trwa maksymalnie 30 minut. Po montażu nowego urządzenia otrzymasz dokument potwierdzający wykonaną pracę.

Rozliczenie rzeczywiste i prognozowane

W przypadku rozliczenia rzeczywistego odbiorca co miesiąc lub kwartał podaje szczegółowe dane w oparciu o które wystawiana jest faktura. Zaletą tego rozwiązania jest to, że płatności dokonuje się za rzeczywiste zużycie, łatwiej też kontrolować wysokość rachunków.

Innym sposobem rozliczenia z zakładem energetycznym jest rachunek prognozowany.  W tym przypadku faktury wystawiane są w oparciu o prognozę zużycia, która jest tworzona na podstawie rachunków z poprzednich miesięcy. Taka analiza może spowodować, że na koncie wystąpi nadpłata albo niedopłata. 

Jak odczytać licznik prądu?

Liczniki oprócz aktualnego wskazania licznika pokazują również dodatkowe informacje: datę, godzinę oraz aktualną taryfę prądu o której informują kody OBIS. 

Kody OBIS

W przypadku korzystania z taryf jednostrefowych (taryfa G11, C11, C21):

• kod 1.8.0 – całkowite zużycie, czyli ilość energii elektrycznej pobranej z sieci w kWh,
• kod 2.8.0 – ilość energii elektrycznej oddanej do sieci w kWh (w przypadku licznika dwukierunkowego).

W przypadku z korzystania z taryf wielostrefowych (G12, G12w, C12a, C12b, C22 a, C22b, C23)

• kod 1.8.0 – całkowite zużycie energii (suma stref) w kWh,
• kod 1.8.1 – zużycie prądu w strefie I w kWh,
• kod 1.8.2 – zużycie prądu w strefie II w kWh,
• kod 1.2.3. – zużycie prądu w strefie III w kWh,
• 2.8.0. – całkowita ilość energii oddanej do sieci (suma stref) w kWh,
• 2.8.1 – ilość energii oddanej do sieci w strefie I w kWh,
• 2.8.2 – ilość energii oddanej do sieci w strefie II w kWh,
• 2.8.3 – ilość energii oddanej do sieci w strefie III w kWh.

Licznik trójfazowy a jednofazowy

Instalacje trójfazowe są coraz częściej spotykanymi w budynkach mieszkalnych. Dzięki temu mamy możliwość korzystania z urządzeń o większym zapotrzebowaniu energetycznym, jak np. płyta indukcyjna, pompa ciepła, ogrzewanie elektryczne czy nawet klimatyzacja. W zależeniu od tego, czy posiadamy instalację jedno- lub trójfazową, potrzebujemy innego licznika. W przypadku trójfazowego układu, licznik podaje te same informacje co jednofazowy licznik, ale urządzenie, choć na ekranie widzimy całkowite zużycie, wykonuje pomiary dla każdej fazy osobno.

Jak podać stan licznika energii?

Jeśli rozliczamy się w sposób rzeczywisty i nie mamy inteligentnego licznika, musimy sami przekazać informację do naszego sprzedawcy energii. Przekazując stan licznika należy pamiętać o:

• podaniu stanu licznika w pełnych kWh, 
• jeśli korzystamy z taryf wielostrefowych należy podać stany licznika dla każdej ze stref,
• zaokrągleniu wartości do pełnej liczby – bez zer z przodu i miejsc po przecinku,

Stan licznika po zaokrągleniu – 71 kWh.

Odczyt licznika energii elektrycznej – na co uważać?

Ważne by przekazać dokładne dane, zgodne ze stanem faktycznym, w pełnych kilowatogodzinach. Ważne jest też by nie uszkodzić plomby na zabezpieczeniu przedlicznikowym. Jeśli zauważymy brak albo uszkodzenie plomby, należy niezwłocznie skontaktować się z firmą energetyczną, która dokona naprawy.  

Awaria licznika prądu

Na podstawie pomiarów dokonywanych przez licznik prądu wyliczane są rachunki za energię elektryczną. Ważne jest więc by działał poprawnie, jednak jak każde urządzenie, również i licznik może ulec awarii. Oto co powinno nas zaniepokoić:

• wyższe niż dotychczas faktury za prąd bez przyczyny,
• jeśli przy liczniku indukcyjnym tarcza kręci się zbyt szybko, nie kręci się lub kręci do tyłu,
• świeci się dioda awarii,
• za szybko nalicza kWh.

W przypadku nieprawidłowego działania należy skontaktować się z dostawcą energii, który powinien zareagować na wniosek w przeciągu 14 dni. W przypadku nieprawidłowości koszt kontroli jest poniesiony przez dostawce, jeśli jednak licznik działa prawidłowa, odbiorca może zostać obciążony kosztem kontroli.

Licznik zużycia energii – zdalny odczyt licznika prądu

Licznik prądu ze zdalnym odczytem jest już coraz częściej spotykany. W zakresie pomiaru zużycia energii elektrycznej działa on tak samo jak licznik indukcyjny, czy inne liczniki elektroniczne. Od zwykłych modeli różni się dodatkową funkcją jaką jest automatyczne przesyłanie danych pomiarowych. Jakie są zalety takiego urządzenia?

Dzięki urządzeniu ze zdalną obsługą użytkownik nie musi martwić się o prawidłowy odczyt licznika, ani czekać na wizytę inkasenta, informacje o zużyciu są automatycznie przekazywane do sprzedawcy. Kolejną zaletą jest to, że rachunki opierają się na rzeczywistym zużyciu, nie na szacunkowych prognozach. Dostęp do aktualnych informacji pozwala na lepszą kontrolę zużycia energii. Co więcej licznik ten automatycznie przesyła do odbiorcy informację o awarii sieci.

W związku z opłatą mocową i koniecznością pozyskiwania danych pomiarowych do jej rozliczeń, niezbędnym rozwiązaniem jest instalacja urządzeń ze zdalnym odczytem dla odbiorcy grupy taryfowej C1, czyli małych i średnich przedsiębiorstw. Już niedługo wszystkie  3-fazowe bezpośrednie liczniki energii elektrycznej w firmach, będą posiadały funkcję zdalnego odczytu.

Dane przesyłane przez licznik są całkowicie bezpieczne. Informacje są zaszyfrowane i przechowywane zgodnie z Ustawą o Ochronie Danych Osobowych. Dostęp do nich jest ściśle ograniczony i rejestrowany i służy jedynie do wystawiania rachunków za zużycie energii elektrycznej.

Licznik prądu a zmiana sprzedawcy

Licznik zużycia energii elektrycznej jest własnością dostawcy energii elektrycznej, a nie sprzedawcy. Zmiana sprzedawcy prądu nie wiąże się więc z koniecznością wymiany licznika w domu czy mieszkaniu.

Najczęstsze przyczyny wymiany licznika energii elektrycznej to:

• montaż instalacji fotowoltaicznej,
• upływ terminu legalizacyjnego danego miernika,
• uszkodzenie urządzenia np. podczas remontu domu,
• awaria licznika.

Jeśli podejrzewasz, że Twój licznik energii nie działa prawidłowo i np. Twoje rachunki za prąd, bez powodu drastycznie wzrosły, zgłoś ten fakt do zakładu energetycznego, który zweryfikuje problem i w razie konieczności wymieni uszkodzony licznik. Gdy okaże się, że urządzenie nie funkcjonuje prawidłowo, to badanie będzie bezpłatne. Zakład energetyczny dokona też odpowiedniej korekty rachunków. Jeśli licznik działa prawidłowo, a błąd jest po naszej stronie, zostanie naliczona opłata.

Jak odczytywać licznik prądu – podsumowanie

Licznik prądu to nie tylko urządzenie mierzące zużycie energii, ale także ważne źródło informacji dla użytkownika. Wiele nowoczesnych liczników wyposażonych jest w kontrolki i wskaźniki, które dostarczają cennych danych o przepływie energii oraz stanie instalacji. Migająca dioda często sygnalizuje bieżący pobór energii, a jej częstotliwość może być proporcjonalna do zużycia. Z kolei stałe światło może wskazywać na oddawanie energii do sieci, co jest szczególnie istotne w przypadku instalacji fotowoltaicznych.

Liczniki cyfrowe wyświetlają również różne kody lub komunikaty diagnostyczne, które mogą informować o problemach technicznych lub parametrach dostarczanej energii. Zrozumienie tych wskaźników pozwala użytkownikom na lepsze monitorowanie swojego zużycia, optymalizację kosztów oraz szybsze reagowanie na ewentualne usterki. Warto zapoznać się z instrukcją obsługi licznika, aby w pełni wykorzystać jego możliwości i świadomie zarządzać energią w gospodarstwie domowym.