Opłata mocowa – ile zapłacimy w 2024 r.?

W 2021 roku na naszych rachunkach za dystrybucję energii elektrycznej po raz pierwszy pojawiła się dodatkowa pozycja – opłata mocowa. Wynika ona z wprowadzenia Rynku Mocy, który ma zapewnić stałe dostawy prądu, a także zwiększyć stabilność cen energii i bezpieczeństwo energetyczne. Jak wysokość opłaty mocowej wpływa na wysokość rachunku?

Opłata mocowa służy zabezpieczeniu stałych dostaw prądu, dzięki czemu, jak wskazuje Urząd Regulacji Energetyki, zwiększa bezpieczeństwo energetyczne kraju. Z wprowadzonej opłaty ma być sfinansowane budowanie nowych elektrowni, a także modernizacja tych, które już istnieją. Opłata ma służyć również zapewnieniu gotowości elektrowni do pracy, czyli gwarantować dostawy energii w razie wystąpienia problemów. 

Od czego zależna jest cena prądu?

Wysokość rachunku za energię elektryczną to składowa kilku opłat, z których nie wszystkie zależą od sprzedawcy prądu. Na całkowitą wysokość rachunku za energię składają się:

• koszt zakupu energii elektrycznej,
• koszty przesyłowe, 
• podatek VAT, 
• akcyza, 
• koszty własne ponoszone przez dystrybutora, 
• marża dystrybutora, 
• podatki oraz inne opłaty lokalne.

Wysokość rachunków może zależeć również od taryfy prądu, jaką wybierzemy. Taryfa G11, która jest najpopularniejszą w Polsce, lub z podziałem na różne stawki, jak jest w przypadku pozostałych, jak taryfa G12 i taryfa G13.

Kogo dotyczy opłata mocowa?

Kwota jest doliczona do całości rachunków za prąd, które pokrywa odbiorca końcowy energii, czyli każda jednostka korzystająca z prądu i pobierająca energię elektryczną. W praktyce oznacza to, że opłata została nałożona zarówno na gospodarstwa domowe, jak i przedsiębiorstwa. Opłatą mocową zostali objęci również właściciele fotowoltaiki.

Opłata mocowa – o ile więcej zapłacimy?

Wysokość opłaty mocowej jest uzależniona od rocznego zużycia energii elektrycznej. Rachunek jest więc prosty, im więcej energii będziemy zużywać, tym wyższa będzie kwota, jaką zapłacimy za opłatę mocową.

Pod względem wysokości opłaty mocowej ustawa różnicuje gospodarstwa domowe na cztery grupy. Gospodarstwa zużywające:

• poniżej 0,5 MWh rocznie zapłacą 2,66 zł miesięcznie,
• 0,5 do 1,2 MWh rocznie zapłacą 6,39 zł miesięcznie,
• 1,2-2,8 MWh rocznie opłata wyniesie 10,64 zł miesięcznie,
• ponad 2,8 MWh rocznie – 14,9 zł miesięcznie

Za opłatę mocową możemy zapłacić od 31,92 zł aż do 178,8 zł rocznie. Oczywiście, im zużycie będzie większe, tym wyższa kwota zostanie naliczona.

Z kolei podmioty inne niż gospodarstwa domowe, jak np. przedsiębiorcy, zapłacą 0,1267 zł zł za każdą kWh pobraną w godzinach między 7 a 22 w dniach roboczych.

Opłata mocowa w 2024 roku – zwolnienie z opłaty w II połowie roku

Od 1 lipca do 31 grudnia 2024 r. gospodarstwa domowe zostają zwolnione z opłaty mocowej. Jest to jeden z zapisów ustawy o bonie energetycznym (więcej na ten temat tu: Bon energetyczny – jak go otrzymać). Zerowa opłata mocowa ma chronić portfele Polaków po podwyżkach cen energii.

W 2021 roku opłatą zryczałtowaną objęte były tylko gospodarstwa domowe. Nowelizacja ustawy rozszerzyła opłaty na wszystkich odbiorców z grupy taryfowej G. Zostali nią ponadto objęci odbiorcy energii z grupy taryfowej C1, o mocy zamówionej do 16 kW. W 2024 r. przewidziano kwotę za opłatę mocową w wysokości od 2,66 do 14,90 zł miesięcznie netto w zależności od zużycia energii.

Dla pozostałych grup odbiorców stawka uzależniona jest od ilości energii elektrycznej pobranej z sieci w wybranych godzinach w ciągu doby (w dni robocze od 7:00 do 21:59) i w 2024 r. wynisie 0,1267 zł/kWh (w stosunku do 0,1024 zł/kWh w 2023 roku).

Od 1 stycznia 2028 r. wysokość opłaty będzie również uzależniona od tzw. indywidualnej krzywej poboru, czyli różnicy pomiędzy zużyciem energii w godzinach szczytowego zapotrzebowania, a zużyciem w pozostałych godzinach doby. 

Instalacja fotowoltaiczna a opłata mocowa – jak rozliczany jest prosument?

Posiadając instalację fotowoltaiczną można w znacznym stopniu ograniczyć pobór prądu z sieci energetycznej. Panele fotowoltaiczne produkują energię, która w pierwszej kolejności trafia do danego domu lub firmy. Powstałe nadwyżki prądu przesyłane są do sieci energetycznej, skąd zostają pobierane w okresach mniejszej produkcji energii (w nocy lub jesienią i zimą). Rozliczenie dokonywane jest w ciągu 12 miesięcy. 

Opłata mocowa dla właściciela fotowoltaiki

Prosument ponosi opłatę mocową jako stałą opłatę miesięczną. Operator Systemu Dystrybucyjnego (OSD) dokonuje rozliczenia na podstawie ilości energii pobranej z sieci za okres 12 miesięcy od ostatniego odczytu lub, jeżeli odbiorca jest przyłączony do sieci krócej, od daty przyłączenia. 

W przypadku dużego zużycia, opłata mocowa bez fotowoltaiki mogłaby znacząco podnieść rachunek za energię elektryczną. Co więcej, cena fotowoltaiki po uwzględnieniu dodatkowej opłaty, może się więc zwrócić jeszcze szybciej.

Fotowoltaika na przedsiębiorstwie a opłata mocowa

Przedsiębiorcy posiadający odnawialne źródło energii jak np. fotowoltaika, posiadają licznik zdalnego odczytu. Na podstawie danych z licznika, określna jest ilość energii pobranej z sieci w godzinach szczytowego zapotrzebowania na moc w dni robocze i obliczana jest opłata mocowa. Godziny szczytowe są to wybrane godziny w trakcie dni roboczych od poniedziałku do piątku (z wyłączeniem dni ustawowo wolnych od pracy), w których następuje największe zapotrzebowanie na energię elektryczną. Wyznaczone przez Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki godziny szczytowe to od 07:00 do 22:00. Zgodnie z cennikiem w 2024 r. przedsiębiorcy zapłacą 0,1267 zł za każdą kWh pobraną w godzinach między 7:00 a 22:00 w dniach roboczych.